dwa w jednym

Pisząc pierwszą część materiału o nowej identyfikacji NBP pokazałem jej dość zawężony obraz. Tak to bywa czasem, że rzeczy oczywiste umykają gdzieś i wydaje się, że ich nie ma. Szukałem, nie znalazłem, a dzięki podpowiedzi Leszka Bielskiego już mam,bardzo dziękuję, na stronie NBP jest wszystko jak należy. Przypomniał mi się wierszyk o panu Hilarym, toż byłem na tej stronie NBP i… ślepota, nie zauważyłem tych linków do skróconej księgi i fotek poglądowych. Przyjrzyjmy się zatem tej identyfikacji, od razu zaznaczam trochę wybiórczo.

Zafrapowała mnie, ujęta w tej identyfikacji, kwestia godła państwowego. Jak widać na powyższej wizualizacji godła tam ani śladu. Godło pojawia się w jednak księdze znaku NBP, w Rozdziale I znak NBP, pkt 17 znak zestawiony z godłem (str. 18).

W komentarzu, pod poprzednim materiałem o nowej identyfikacji NBP, Lama zacytował fragment opisu znajdującego się na tej karcie:

„17. Znak zestawiony z godłem

Znak NBP może być zestawiony z godłem Rzeczypospolitej Polskiej.

W przypadku znaku w kolorze podstawowym – Rys. 1 należy stosować prawidłową, pełnokolorową wersję godła, zgodnie z Ustawą z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej (z późniejszymi zmianami).

W przypadku znaku w wariancie monochromatycznym – Rys. 3. należy stosować prawidłową, monochromatyczną wersję godła, zgodnie z Ustawą z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej (z późniejszymi zmianami)¹.

¹ Źródło godła: http://www.poland.gov.pl/„

Pozwoliłem sobie w tym cytacie wytłuścić dwa istotne elementy, do których warto się odnieść.

Sprawa pierwsza – akapit „Znak NBP może być zestawiony z godłem Rzeczypospolitej Polskiej.”. Przyznam, bez bicia, nie rozumiem tego zapisu, co Twórcy, przy wsparciu nadzoru artystycznego, w składzie:  Andrzej Heidrich, Andrzej Pągowski i Konstanty Przybora, chcieli przekazać, że białe jest białe bo białą farbą malowane? Toż oczywistością jest iż każdy znak firmowy może być zestawiony z herbem RP. Więcej, to nie z księgi znaku instytucji a księgi herbu RP powinna wynikać ta możność/dopuszczalność, całkowita lub ograniczona warunkowo. Pytanie po co?

Sprawa druga – „należy stosować prawidłową, monochromatyczną wersję godła, zgodnie z Ustawą …”. I tu przyznaję zastrzelili mnie, więc w te pędy próbowałem zweryfikować, znaleźć tę „prawidłową, monochromatyczną wersję godła”. Klops totalny. Nie istnieje bowiem, w tejże Ustawie o godle, żadna wersja monochromatyczna herbu Rzeczypospolitej! I nigdy nie istniała. Zatem odwoływanie się do Ustawy jest całkowicie nieprawdziwe i wprowadzające w błąd. Co łatwo sprawdzić na stronie Sejmu. Powiem więcej, wariant monochromatyczny herbu RP , w takim ujęciu jak zaprezentowane w księdze znaku NBP – skala szarości, nigdy nie powinien być stosowany. Prawidłowym odwzorowaniem herbu w tym wypadku jest wersja achromatyczna ze szrafowaniem, pisałem o tym w materiale Czego brakuje?, na stronie projektu Orli Dom:

„Wersja E jest w skali szarości, stosowana błędnie od czasu do czasu, niejako z automatu – opcja usuń kolor w Photoshopie. […] Wersja ta o tyle nie ma uzasadnienia, że istnieje od początku drukarstwa wypracowana technika stosowania dla każdej z barw heraldycznych (tynktury) przypisanego jej wzoru szrafury. Nie ma więc żadnej potrzeby stosowania wersji E, w skali szarości, mylącej co do koloru tarczy, mając do dyspozycji wersję  F z prawidłowym dla barw szrafunkiem, lub wersję ideogramową G.”

Ale takiej wersji oficjalnie też nie ma, w Ustawie jej nie znajdziecie.

I sprawa trzecia – o co właściwie chodzi na tej karcie? Prezentowane jest możliwe zestawienie herbu RP + znak NBP, lub godło Orła Białego + znak NBP. Tylko po co? Mamy dwa warianty :

a/ twórcy chcieli pokazać oczywistą oczywistość, cytując klasyka, że znaki można zestawić. Ok, ale to wiadomo wszystkim.

b/ twórcy wykoncypowali super znak złożony z herbu/godła + znak NBP. Tyle, że to dwa grzyby w barszcz. Bo jeśli miał powstać taki super znak, to trzeba wybrać tylko jedn z wariantów. Albo NBP ma prawo, jak inne instytucje państwa, posługiwać się zgodnie z Ustawą o godle tylko godłem Orzeł biały (bez tarczy) w wersji barwnej. Ba, tylko Ustawa mówi o posługiwaniu się godłem przez instytucje państwowe i tylko godłem, nie ma mowy o żadnym współistnieniu z innym znakiem instytucji, na dodatek godłem heraldycznym barwnym. Albo NBP nie jest zobligowana tą Ustawą i nie musi mieć godła, ale w takim razie tym bardziej nie musi mieć herbu RP. O co tu chodzi, dla jakich sytuacji właściwie to zaprojektowano? Tego niestety z dostępnego materiału nie da się wydedukować.

Przyjrzyjmy się jak te znaki zestawiono.

Odstęp między obu znakami wynosi 1/6 szerokości znaku NBP. Bardzo ciasno i po prostu nie ma czym oddychać. Aż się prosi by herb miał więcej przestrzeni wolnej. Niestety autorzy poszli na łatwiznę – jak po prawej stronie sygnetu jest 1/6, to i po lewej też. Dziwne to o tyle, że na stronie 5 tegoż księgi znaku mamy wyznaczone pole ochronne o szerokości 1/3 szerokości sygnetu NBP. Zatem odstęp, między herbem a znakiem NBP, jest o połowę za mały.

Czy jest wystarczający taki odstęp? Na pewno wygląda to lepiej, choć w swoim projekcie Orli Dom przyjąłem szerokość pola ochronnego (licząc od krawędzi herbu do krawędzi pola) jako minimalną 1/4 szerokości herbu. Co i tak daje większy odstęp między znakami, niż przyjęty w księdze.

A teraz warto postawić pytanie dlaczego wiążące ma być pole ochronne znaku NBP w takim zestawieniu? Prawidłowo odstęp powinno określać wyznaczone pole ochronne herbu RP, jako znaku ważniejszego, ale nie określa, bo go nikt nie wyznaczył w sensie oficjalnym i nigdzie czegoś takiego nie znajdziemy. Stąd biorą się właśnie pomysły wyznaczania  godłu państwowemu roli zależnej, od mniej ważnych znaków z wyznaczonym polem ochronnym.

Żródło:
Skrócona wersja Księgi identyfikacji wizualnej NBP

• Księga identyfikacji wizualnej NBP – wersja skrócona (PDF, 4,3 MB)
• Księga identyfikacji wizualnej NBP – przykładowe projekty

Wykonawca: INNO Projekt + NPD.

nowe szaty NBP

Przyznam że tej zmiany identyfikacji najzwyczajniej dotąd nie zauważył bym, gdyby nie wpadła mi w oko pewna fotka, z nominacją dla doradcy Narodowego Banku Polskiego, na papierze firmowym banku, z nowym logo. Zacząłem szukać w sieci szerszego info i… .

Ale po kolei.

Narodowy Bank Polski w połowie roku 2012 ogłosił  przetarg na „Opracowanie systemu identyfikacji wizualnej NBP wraz z konsultacjami oraz instruktażem dla pracowników NBP”.
za Onet:

” Szereg planowanych zmian nie obejmuje jednak zmiany logotypu na banknocie, co zaprzecza idei spójnej komunikacji wizualnej.”

Chodzi o ten znak NBP, widniejący na wszystkich naszych banknotach.

„- Bez wprowadzenia tej zmiany możemy nadal mówić o prowadzeniu spójnej komunikacji wizualnej. Proszę zwrócić uwagę na inne banki centralne. Ich księgi standardów graficznych również nie obejmują banknotów. Np. księgi standardów graficznych banków centralnych strefy euro nie obejmują waluty euro – przekonuje Przemysław Kuk.”

I jeszcze spójrzmy na skład komisji weryfikującej zgłoszenia:

„Przy wyborze projektu ma pomóc 12-osobowy sąd koleżeński, w skład którego wchodzą m.in. eksperci zewnętrzni: Andrzej Pągowski (KreacjaPro) i Kot Przybora (PZL) oraz pracownicy NBP, którzy będą bezpośrednio zaangażowani we wdrożenie.”

Cicho i bez zbędnych fanfar rozstrzygnięto przetarg z końcem 2012 roku. Zwycięzcami zostali INNO Projekt Michał Stefanowski wraz z  NP. Design Paweł Balcerzak.

Teraz równie cicho następuje powolna zmiana identyfikacji banku, ma się zakończyć w 2014 r. Przyznam, że jej najzwyczajniej dotąd nie zauważył bym, gdyby nie wpadła mi w oko pewna fotka, z nominacją dla doradcy NBP, na papierze firmowym banku, nowym, niestety, jak to w necie bardzo kiepskiej jakości. Poniżej fragment owej fotki.

Zacząłem szukać w sieci szerszego info i… nie specjalnie mi się powiodło. Wbrew powszechnemu trendowi do ogłaszania wszem i wobec, w każdym medium, tu cicho i spokojnie pracują nad zmianami. Jak te zmiany będą wyglądały szerzej trudno powiedzieć na razie jest do pooglądania nowa strona NBP, z nowym znakiem, i owa fotka z papierem firmowym.

Nowe logo

Nagłówek strony www

W sumie, patrząc na znak, można powiedzieć „szału nie ma”, czysto i spokojnie. Mnie natomiast brakuje jednego elementu – godła. Tak, właśnie godła, zgodnie z „Ustawą o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych”:

„Art. 2a.
Wizerunku orła ustalonego dla godła używają:
1) organy władzy państwowej,”

Bo chyba NBP jednak pod ten punkt się kwalifikuje. Wcześniej co prawda godła też nie było, co nie zmienia faktu, że mogłoby być, a nawet powinno. W końcu to jedna z instytucji państwa polskiego i na dodatek z „Narodowy” w nazwie.

Stary znak NBP

A na siedzibie centrali banku taki, inny, jak niżej, i z orzełkiem, któremu naturalnie dorobiono złotą koronę, ale już dziób i szpony zostały jak były, za soc.

Ale, może się czepiam….

Zobaczmy zatem, jak to wygląda w innych bankach centralnych krajów Unii Europejskiej. Zestaw znaków bankowych dzieli się ewidentnie na dwie części – „nowoczesne” i „tradycyjne”. Przy czym owa „nowoczesność” i „tradycyjność” nie koniecznie odnosi się do stylu projektowania, ale i zawartości znaku.

Austria

Österreichische Nationalbank

Belgia

National Bank of Belgium

Bułgaria

Bulgarian National Bank

Czechy

Česká Národní Banka

Dania

Danmarks Nationalbank

Estonia

Eesti Pank

Francja

Banque de France

Finlandia

Suomen Pankki

Grecja

National Bank of Greece

Hiszpania

Banco de España

Autorem identyfikacji jest studio Chaves & Belluccia

Holandia

De Nederlandsche Bank

Irlandia

Central Bank of Ireland

Litwa

Lietuvos Bankas

Luksemburg

Banque Centrale du Luxembourg

Łotwa

Latvijas Banka

Malta

Central Bank of Malta

Niemcy

Deutsche Bundesbank

Polska

Narodowy Bank Polski

Portugalia

Banco de Portugal

Słowacja

Szwecja

Sveriges Riksbank

Słowenia

Banka Slovenije

Węgry

Magyar Nemzet Bank

Wielka Brytania

Bank of England

Włochy

Banca d'Italia

nowe stare PKO BP

Właściwie to nie wiem nawet czy dobry tytuł dałem, ale o tym później.

PKO unowocześniło (!?) znak Karola Śliwki. Poprzednia wersja wygląda tak:

a teraz tak:

Kolor wzmocniony rozumiem, ale reszty już nie do końca łapię. Krój jakiś taki sflaczały przy sygnecie, rachityczny i z nieładnym wyobleniem w pierwszej części logotypu (Ban), którego prawie brak (poza P) w drugiej. No i, jak to nowomodnie i nowocześnie nad wyraz, muszą być przejścia tonalne, koniecznie i absolutnie. Po co? Bóg raczy wiedzieć, widać lubiejo. A może inaczej nie będzie tej nowoczesności widać za Chiny….

A tak przy okazji bardziej mnie, niż ta zabawa w kolorki i zmianę kroju, zastanawia logotyp, nie tyle krój, pal go diabli, co treść. Wychodzi mi zmiana nazwy banku. Było „PKO Bank Polski” jest „Bank Polski”. Ki diabeł? Gdzieś, ktoś napisał że ludzie u nas takie durnowate, nie pokapowali by całej nazwy, ale to chyba wroga propaganda.

Ciekawe kto to robił, ktoś coś wie? Na jednym z forów padło White Cat Studio, ale nie udało mi się zweryfikować prawdziwości. Jeśli nie oni, to przepraszam.

Dziwne jest to że na stronie prasowej PKO BP nie da sie pobrać nowego znaku… nadal wisi sobie stara wersja. Zapomnieli zmienić?

Warto przypomnieć że PKO BP to najcenniejsza polska marka warta, bagatela, 1 miliard dolarów, według wyceny prestiżowego „The Banker”.

O Karolu Śliwce, autorze starej wersji znaku PKO, można poczytać więcej w artykule Michała Wardy, na stronie historiadizajnu.pl , gdzie także zobaczycie fotkę warsztatu mistrza, jego narzędzia pracy. Na stronie Śliwki możecie zobaczyć z kolei jak to się ze znakiem PKO zaczęło – plakat z roku 68.