warszawskie herby

Przy okazji wprowadzenia nowej identyfikacji miasta stołecznego Warszawy warto pokazać jaki zasób heraldyczny ma/miała nasza stolica na przestrzeni ostatnich dziewięćdziesięciu lat.

Zacznijmy od herbu współcześnie używanego, zaprojektowanego przez Feliksa Szczęsnego Kwartę. Projekt zwyciężył w roku 1937 w konkursie, który, jak sam Kwarta wspominał trwał 10 lat,  jako zwycięzca konkursu otrzymał nagrodę 10.000 ówczesnych zł. Herb zatwierdzony został jako znak urzędowy miasta z początkiem 1938 roku. Felix Szczęsny Kwarta zmarł 29 września 1980 r. w Londynie.

„Nowy wygląd herbu nie każdemu przypadł do gustu, raziła między innymi przywrócona z czasów Stanisława Augusta barokowa korona, która nie pasowała do zmodernizowanego modelunku syreny, podniosły się głosy w prasie, by naprawić ten dysonans.” za https://seiren.pl

„Zarządzeniem naczelnego wodza gen. dyw. Władysława Sikorskiego z dnia 9 listopada 1939 do herbu miasta dodano Order Wojenny Virtuti Militari na wstążce orderowej z liśćmi laurowymi ze wstęgą i z łacińską dewizą Semper invicta (Zawsze niezwyciężona).” za https://pl.wikipedia.org

W roku 1967 ogłoszono nowy konkurs na herb Warszawy, którego zwycięzcą został projekt Leona Urbańskiego. Nowego herbu miasto używano do końca PRL. Po lewej wersja uroczysta (8), po prawej użytkowa (9) herbu Warszawy.

Ilustracja z książki „Encyklopedia Warszawy” PWN 1975

Jak widać nie do końca prawdziwe jest twierdzenie, iż w PRL odebrano Warszawie koronę z herbu.

W tymże roku 1967 ukazała się jeszcze inna wersja herbu Warszawy w książce „Miasta Polskie w tysiącleciu” wydawnictwa Ossolineum. Książkę zaprojektował Leon Urbański, zaś ilustracje wybrał i przygotował Mateusz Siuchniński. Zmiana kształtu tarczy wynikała z ujednolicenia jej dla wszystkich herbów miejskich w tej publikacji.

W 1990 r. przywrócono herb Warszawy projektu Feliksa Szczęsnego Kwarty z 1937 r. Na początku XXI wieku obie wersje herbu (herb i herb wielki) zostały opracowane cyfrowo. Niestety, ze względu na problem cieniowania i możliwości jego cyfrowego odtworzenia pliki sprawiały sporo trudności w ich użytkowaniu. Poniżej podgląd kreskowy tego odtworzenia cyfrowego.

Nowe opracowanie identyfikacji miasta, które zaprojektowało studio graficzne Podpunkt, rozwiązało problem poprzez uproszczenie herbu i choć zaprojektowany znak określono jako „symbol herbowy”, to, moim zdaniem, spokojnie można go określić jako „herb mały” miasta. Ale w takim układzie zbędnym elementem, wydaje mi się, jest korona nad herbem. Tym bardziej, że odbiega w stylizacji od godła. Podobne zastrzeżenie, o odbieganiu stylistyki korony, było również w odniesieniu do projektu F. Sz. Kwarty w 1937 r.

A propos samego godła, syrenki, trochę razi mnie posadowienie jej na tarczy. Wygląda jak podskoczona do górnej krawędzi tarczy. Niestety nie przekonały mnie wyjaśnienia autorki Emilki Bojańczyk, że to najlepszy wariant ze względu na uwarunkowania technologiczne. Pozwoliłem sobie lekko obniżyć syrenkę w tarczy (poniżej) i, wydaje mi się, wygląda to znacznie lepiej. Wiem, niby mleko się rozlało, znak wszedł w użycie, ale też nic nie stoi na przeszkodzie by ten drobiazg poprawić na przyszłość.

Nieco poważniejszą rzeczą było by dalsze, moim zdaniem konieczne, ujednolicenie herbów Warszawy (herbu i herbu wielkiego) w wersjach cyfrowych. Pozbycie się w zgodzie ze sztuką heraldyczną cieniowania. Występuje tu ten sam problem co w wypadku godła Rzeczypospolitej. Przy okazji samo godło syrenki można by lekko zmniejszyć, by wypełniało tarczę nie tak dosłownie od krawędzi do krawędzi.

Ujednolicenie całej identyfikacji miasta, jego wszystkich urzędów, spowodowało zniknięcie z przestrzeni miejskiej innych herbów funkcjonujących dotąd w niej – herbów dzielnic. Poniżej herby dzielnic warszawskich.

Mokotów

Bemowo – herb przyjęty w roku 1995.

Bielany – przyjęty w roku 1995.

Białołęka – – herb przyjęty w roku 1995. W 2002 r. zaprzestano z korzystania do czasu odzyskania przez Białołękę podmiotowości.

Ursus – herb został przyjęty w tym kształcie w roku 1997.

Wilanów – herb przyjęty w roku 1994. Autorem projektu jest Zbigniew Nowosadzki.

Wawer – herb przyjęty w roku 1999.

Rembertów – herb przyjęty w roku 1996.

Targówek – – herb przyjęty w roku 1997.

Wesoła – herb przyjęty w roku 1989.

Ursynów – herb przyjęty w roku 1995.

Praga Północ (dawnej Praga) – nadany został przez Władysława IV w roku 1648. To najdziwniejszy z herbów w polskiej heraldyce miejskiej.

Dzielnice Praga Południe, Żoliborz, Ochota, Wola, Włochy nie posiadają herbów. Włochy posiadały herb gminy do czasu zmian podziału administracyjnego miasta (poniżej).

regula miny

O regulaminach konkursów pisałem wielokrotnie, wytykając różne dziwne zapisy, jakie w nich zamieszczono. Mam właśnie kolejny taki dziwny regulamin przed nosem, oczywiście z minami. Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu ogłosił właśnie konkurs na swoje logo.

aktualne logo WODR

Nagroda niewielka, raptem 2000 złotych brutto, ale zapisy w regulaminie dość interesujące. 

„§2 Cel konkursu

Celem Konkursu jest promocja działalności Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, który posiada wieloletnie doświadczenie w dziedzinie doradztwa oraz świadczy usługi związane z doradztwem specjalistycznym. Ponadto, konkurs ma na celu promowanie państwowego doradztwa rolniczego oraz budowę wizerunku WODR, jako nowoczesnej organizacji, która podąża z duchem czasu działając na rzecz rolnictwa”

I tu sprawa jest jasna, ale dziwnie robi się już w kolejnym paragrafie, bo niby poważna instytucja państwowa a dopuszcza udział dzieci w konkursie.

„§3 Uczestnicy konkursu

Konkurs skierowany jest zarówno do osób fizycznych, jak i osób prawnych. W przypadku uczestników, którzy nie ukończyli 18. roku życia, zgłoszenia do konkursu dokonuje rodzic lub opiekun prawny uczestnika. Pod pojęciem „Uczestnik” należy rozumieć zarówno osobę fizyczną, jak i osobę prawną.”

A dalej mamy „§5 Zadanie konkursowe” zaś w nim również ukrytą informację, że zwycięzca musi dostarczyć także projekt księgi znaku, w ramach nagrody. Punkt 2 tegoż paragrafu 5 brzmi tak:

„2. Projekt logo musi być wykonany za pomocą komputera z użyciem maksymalnie 2, ewentualnie 3 kolorów. Projekt logo musi być zaprezentowany i przedłożony w wersji elektronicznej zapisanej na dowolnym nośniku informacji (pendrive, CD, DVD, chmura) w minimum jednym w wybranych formatów: AI, CDR, PDF, JPG, TIF. W swej treści projekt nie może zawierać rzeczy obraźliwych. Autor zwycięskiego logo jest zobowiązany do wykonania i dostarczenia księgi znaku, a także logo w postaci wektorowej.”

„§6 Prawa autorskie” ma dwa ciekawe zapisy. W punkcie 1 oczywista oczywistość czyli:

„Uczestnik może dysponować utworem tylko w zakresie, w którym sam posiada prawa do utworu.”

W punkcie 2 zaś mamy takie sformułowanie:

„Zgłoszenie do udziału w Konkursie jest równoznaczne z wyrażeniem zgody przez Uczestnika na przeniesienie na Organizatora majątkowych praw autorskich do utworu. Przeniesienie to nastąpi na podstawie umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych przed wypłaceniem nagrody, w terminie określonym przez Organizatora. W przypadku niepodpisania umowy nagroda nie zostanie wypłacona.”

Sądząc po drugiej części tego punktu niby można dedukować, że chodzi o zwycięzcę, ale pierwsza część sformułowana jest dość niejednoznacznie.

Kolejne dwa punkty przyznaję zaskakujące:

„3. Uczestnik ma obowiązek uczynić zadość wszelkim obowiązkom wynikającym z ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1062). 4. Uczestnik ma obowiązek uczynić zadość wszelkim obowiązkom wynikającym z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), (dalej: „RODO”), wobec osób, których dane, w tym wizerunek, są wykorzystywane w pracy konkursowej.”

I kolejny kuriozalny zapis z tego paragrafu:

„6. Uczestnik może wykorzystać w pracy konkursowej zdjęcie lub grafikę pochodzące z serwisów umożliwiających nieodpłatne i legalne korzystanie z utworów osób trzecich. W takim przypadku Uczestnik musi dochować zasad związanych z wykorzystaniem cudzego utworu określonych w tych serwisach.”

Choć właściwie nie powinienem się dziwić skoro dopuszczono do udziału dzieci.

Kolejny paragraf, spory, to „§ 7 Informacja o przetwarzaniu danych osobowych uczestnika lub rodzica/ opiekuna prawnego uczestnika”. Rozumiem dbałość o dane, bo RODO, ale w środku regulaminu?! W środku, bo są jeszcze kolejne 3 paragrafy, kolejnym jest choćby „§8 Rozstrzygnięcie konkursu i nagroda”. W normalnych regulaminach zapisy o Rodo są po prostu załącznikiem.

Standardowo niejako mamy także takie oto zapisy:

„§8 Rozstrzygnięcie konkursu i nagroda

3. Organizator zastrzega sobie możliwość nierozstrzygnięcia konkursu oraz prawo do rezygnacji z wyłonienia najlepszej pracy i zwycięzcy, jeśli żadna praca nie będzie odpowiadała potrzebom WODR.”

i

„§ 10 Postanowienia końcowe

2. Organizator zastrzega sobie możliwość wydłużenia terminu trwania Konkursu oraz możliwość zmiany innych postanowień Regulaminu w każdym czasie, jeżeli nie wpłynie to na pogorszenie warunków uczestnictwa w Konkursie. W takim przypadku Organizator zobowiązuje się do natychmiastowego opublikowania zmienionego Regulaminu w miejscach, w których uprzednio opublikował Regulamin.”

Pod tym drugim zapisem kryje się dowolna zmiana regulaminu, w dowolnym czasie, o ile organizator uzna, że „nie wpłynie to na pogorszenie warunków uczestnictwa w Konkursie”. Może zatem, teoretycznie, zmienić na dwa dni przed finałem, ogłosić dzień przed i co? Nic, jest kryty.

Regulamin w PDF do poczytania tu – www.wodr.poznan.pl

nowości maja

Nowości, czyli co ciekawsze wpisy majowe z mojej strony na Facebooku.

3 maja
Dominikana wybiera swoje logo.

4 maja
Nowe logo miasta Challans / Francja

„Challans słynie z hodowli drobiu – „Caneton Challandaise” serwowane jest w paryskiej restauracji dla smakoszy „La Tour d’Argent”. W przeciwieństwie do poprzednich, kaczka jest teraz zintegrowana ze znakiem słownym; reprezentacja jest też znacznie bardziej abstrakcyjna.” za designtagebuch.de

5 maja
Nowe logo Świebodzina, z konkursu, czyli radość z autostrady.

8 maja
Nowy branding dla najbardziej kultowej warszawskiej herbaciarni „BĘDĘ PÓŹNIEJ” od LIVI Studio

10 maja
Logo i etykieta nowej marki miodów „Miedźwiedź”, projekt Hardziej Studio.

13 maja
nowe logo Krajowej Izby Doradców Podatkowych, z konkursu. Niestety, wiara w ustawienia pod linijkę widoczna w literce P, która wizualnie nie siedzi pod I.

17 maja
Taka wystawa w Łodzi:

„Wystawa „Znaki graficzne łódzkich zakładów przemysłowych PRL” prezentuje 50 logotypów i znaków graficznych łódzkich zakładów przemysłowych – nie tylko jako indywidualne projekty, lecz przede wszystkich ich wykorzystanie na potrzeby przedsiębiorstw (medale, proporczyki, sztandary), ale i w celach reklamowych (gadżety).
Poprzez logotypy łódzkich zakładów przemysłowych możemy poznać swoisty obraz historii miasta, fabryk i ich pracowników – wystawa zawiera przekrój prac od lat 50. do wczesnych lat 90. ubiegłego wieku. Przyglądając się prezentowanym na wystawie projektom, możemy odbyć też podróż po ostatnim etapie historii Łodzi, jako ośrodka przemysłowego.
Na wystawę składają się obiekty z zasobów Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi i ze zbiorów prywatnych.” za lodzdesign.com

Jest wideo do obejrzenia na  lodzdesign.com

Przy okazji mam mały apel do Was – rozejrzyjcie się po swoich miejscówkach i dokumentujcie znaki firm dawno już zamkniętych z Waszego terenu. Naprawdę warto zachować te znaki dla potomnych.
Można je prezentować na bieżąco na Facebooku w grupie OldschoolLogo albo podesłać do mnie.

19 maja
Meklemburgia-Pomorze Przednie (Mecklengurg Vorpommern) / Niemcy zmodyfikowała swoje logo.

21 maja
Nowe logo Republiki Dominikany. 

24 maja
Filharmonia Sudecka ponownie ogłasza konkurs na identyfikację. Pierwszy się nie udał. Deadline: 19 lipca 2021 do godz. 15. Nagroda: 3000,- brutto
PS Zanim zaczniecie szykować projekt przeczytajcie dobrze regulamin

27 maja
Raport dotyczący trendów w projektowaniu logo 2021 od Logolounge. Polecam uwadze.

28 maja
Odszedł Janusz Paweł Tryzno, dyrektor Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi. Mateusz Machalski napisał:

„Strasznie smutne wieści z Łodzi – w nocy odszedł od nas Janusz Paweł Tryzno – wieloletni dyrektor Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi, wspaniały ciepły człowiek, który pasją do tradycyjnego drukarstwa i składu zecerskiego zaraził kilka pokoleń projektantek i projektantów.”

Miasto Coburg / Niemcy poprawia logo po 17 latach.

„Jeśli chodzi o projektowanie logo miasta, sylwetki budynków są popularnym i rozpowszechnionym tematem. W tym przypadku sylwetka budynku, znana tylko osobom znającym lokalną wiedzę, przedstawia Veste Coburg. Osoby, które nie są zaznajomione z lokalizacją, mogą zobaczyć w znaku graficznym fragment panoramy miasta. To pokazuje problem takiego logo sylwetki: aby móc je poprawnie zinterpretować, potrzebna jest lokalna wiedza” za designtagebuch.de

30 maja
Logo dla Szwajcarii Połczyńskiej, autor Tomasz Nadolny.
„Szwajcaria Połczyńska to obszar rezerwatu krajobrazowego pomiędzy Połczynem-Zdrojem a Czaplinkiem, który jest jednym z najbardziej malowniczych miejsc na terenie całego Województwa Zachodniopomorskiego.”
za: gk24.pl

31 maja
Wybrano logo powiatu Myszkowskiego z konkursu.

„Konkurs był adresowany do uczniów szkół ponadpodstawowych. Zgłoszono 12 prac”.

„Ostateczne logo Powiatu Myszkowskiego zostało przygotowane przez profesjonalną pracownię graficzną pod nadzorem Biura Promocji, Kultury i Sportu”

po co Ci logo? ciąg dalszy

Jest już do nabycia druga część mojej książki o znakach – „po co Ci logo? ciąg dalszy”.

Ciąg dalszy, czyli druga część mojego poradnika, nie poradnika „po co Ci logo?”. Książka powstała z moich tekstów pisanych przez ostatnie pięć lat, w większości na blogu alw.pl. Co prawda niektóre teksty straciły już aktualność, ale to, co przy tej okazji pisałem można spokojnie odnieść do wielu aktualnych sytuacji. Część tekstów uzupełniłem o informacje o tym jak sprawy mają się po upływie czasu. Nie ma tu złotych recept, jest jednak wiele wskazówek do przemyślenia: jak pewnych rzeczy nie robić, czemu warto czytać regulaminy konkursów, czy na co warto zwracać uwagę oddając i przyjmując projekt. Sądzę, że moje spisane spostrzeżenia przydadzą się tak zamawiającym projekty, jak i samym projektantom.

Książka w wersji elektronicznej dostępna we wszystkich księgarniach internetowych.
Wersja papierowa książki do kupienia tylko u wydawcy: https://www.e-bookowo.pl/poligrafia/po-co-ci-logo-2.html

Stron 287
ebook: ISBN 978-83-8166-215-4
książka papierowa: ISBN 978-83-8166-219-2
Wydawca: ebookowo.pl

Życzę owocnej lektury.